‘Een universiteit is geen patentenboer’

Het oorspronkelijke doel van patenten was om nieuwe ideeën te delen en uitvindingen aan te moedigen. Tegenwoordig belemmert het innovatie vaak. Dat moet anders, stelt Ernst van den Ende, managing director Plant Sciences Group bij Wageningen University & Research in een interview met Innovation Origins.

Van den Ende gelooft niet zo in het nemen van aandelen in spin-offs, “daar zijn maar weinig universiteiten in de wereld ooit rijk van geworden.” Ook niet in het vestigen van patenten. Althans, niet om de gebruikelijke redenen. Patenten zijn duur en alleen zinvol als je ze kunt verdedigen. Toen hij in 2009 directeur werd van Plant Sciences, bracht hij de portefeuille snel terug van bijna 150 patenten tot iets meer dan 30. Als universiteit, vindt hij, moet je er een paar hebben. Om de vrijheid te behouden voor verder onderzoek en om een aantrekkelijke partner te zijn voor publiek-private samenwerkingen. Maar een universiteit is geen patentenboer. Ze moet patenten doorgeven aan ondernemers die ze zo snel mogelijk kunnen toepassen en verdedigen. In die zin, zegt Van den Ende, loopt de groene wereld achter op de technologiesector. Die is al veel meer gewend aan patentoverdracht en het buiten hun organisaties brengen van patenten.

Patenteren, zo merkt hij op, lijkt echter erg defensief te zijn geworden. Terwijl het oorspronkelijke doel juist was om nieuwe ideeën te delen, anderen daarop te laten voortbouwen en nieuwe uitvindingen aan te moedigen. Niet om uitvindingen geheim te houden en innovatie te belemmeren. Hier kan de praktijk van het ‘kwekersrecht’ in de groene sector inspiratie bieden. Kwekersrecht betekent dat iedereen jouw ras mag gebruiken om nieuwe rassen te kruisen, zonder beperkingen, tot het punt van commercialisering. Dan is de nieuwe variant ofwel verschillend genoeg en hoeft men geen licentievergoeding te betalen – of niet en dan moet wel betaald worden. Dat komt heel dicht bij het oorspronkelijke idee van patenteren.

Deel dit artikel: