Continuïteit groenten- en fruitketen stokt, extra steun nu nodig

vrijdag, 3 april, 2020

De continuïteit van de levering van verse groenten en fruit via alle gebruikelijke verkoopkanalen waaronder foodservice stokt. Beschikbaarheid van een breed palet aan gezonde groenten en fruit is niet meer vanzelfsprekend in Nederland en ons omringende landen. De omzetschade loopt al op tot ruim 1,2 miljard euro nu de marktontwrichting zeker drie maanden aanhoudt. Dit is het algemene beeld van de impact van de coronacrisis op de voedingstuinbouw. Bij individuele bedrijven is de impact extreem verschillend. “Om continuïteit van bedrijven en de keten zeker te stellen, is snel een scala aan extra maatregelen van het kabinet nodig”, zegt Jaap Bond, voorzitter van de Regiegroep coronacrisis tuinbouw.

Namens de crisisorganisatie van de tuinbouw stuurde de Regiegroep vandaag de brandbrief (opgesteld en onderbouwd door GroentenFruit Huis) naar minister Schouten van LNV. De sector bepleit een Noodfonds voor zwaar gedupeerde bedrijven in teelt en handel om hun liquiditeit te garanderen en faillissementen te voorkomen. Aanvullend is een interventieregeling nodig voor alle groenten- en fruitproducten. Ook is extra garantie vereist voor de handelskredietverlening en een additioneel noodfonds van de EU. Tot slot wordt financiële ondersteuning gevraagd voor initiatieven tegen voedselverspilling en stimulering van de consumptie van groenten en fruit.

Impact crisis heel divers
Bedrijven gespecialiseerd in de belevering van foodservicebedrijven en buitenlandse groothandel zagen hun markt volledig instorten door het sluiten van de horeca en bijvoorbeeld bedrijfskantines. Enkele van hen kennen tonnen schade per week bij omzetverliezen van 40 tot 95%. Het vers product is niet te bewaren of via andere verkoopkanalen te slijten. De afzet via supermarkten piekte, maar kent extra kosten. Het winkelaanbod van verse groenten en fruit zal ‘schraler’ worden. De oorzaken zijn divers. Wereldwijd gaan meer landen in lock down, met gevolgen voor de toelevering van verse groenten en vooral fruit. Transportmogelijkheden zijn beperkter, duurder en risicovoller (wegens aanpassingen van kredietverzekeringen). Consequentie is een zeer grillige markt. Er zijn overschotten (en voedselverspilling), terwijl bij andere producten tekorten ontstaan.

Schadebeeld
Voor tal van bedrijven in de voedingstuinbouw bieden de huidige steunmaatregelen van het kabinet onvoldoende soelaas. In de foodservicemarkt bedraagt de geraamde directe schade 30 miljoen euro in enkele maanden, oplopend naar 60 miljoen euro als dit marktsegment in Nederland langer op slot blijft. Omdat ook in het buitenland deze markt, met een exportomvang van 1,8 miljard euro, gesloten is, is de totale schade fors hoger. De omzetschade kan oplopen van 1 miljard tot 2 miljard euro. Als ook de afzet naar buitenlandse retailkanalen wegvalt, zal de gevolgschade nog veel verder oplopen. Door deze marktontwrichting gaat veel (geoogst) product verloren, met een waarde van naar schatting 200 miljoen euro. Dit bedrag zal bij langere duur van de crisis snel verdubbelen, doordat de hoeveelheid niet te oogsten of te vernietigen product snel toeneemt. Dit is niet te voorkomen, ondanks inspanningen van de sector zelf met onder meer de campagne ‘Zorgt u voor elkaar? Zorgen wij voor uw groenten en fruit.’

Coronacrisis Tuinbouw
Greenports Nederland coördineert en faciliteert voor tuinbouworganisaties de aanpak van de coronacrisis. Hierbij inventariseren deelnemende organisaties de impact en het schadebeeld in de sector als gevolg van wereldwijde maatregelen om de coronapandemie in te dammen. Ze werken vervolgens samen aan oplossingen voor collectieve knelpunten.